Albanian
македонски
English
Sipas një hulumtimi të fundit, indet e trurit të fëmijëve thithin rreth dy herë më shumë rrezatime me mikrovalë sesa ato të të rriturve, dhe studime të tjera kanë raportuar se palca e eshtrave të fëmijëve thith dhjetë herë më shumë rrezatime mikrovalë sesa ajo e të rriturve. Belgjika, Franca, Gjermania dhe qeveri të tjera të sofistikuara teknologjikisht po miratojnë ligje ose lëshojnë paralajmërime në lidhje me përdorimin e pajisjeve celularë nga fëmijët. Ata gjithashtu miratuan ligjin që prodhuesit e smartphone të specifikojnë distancën më të vogël nga trupi që produktet e tyre duhet të mbahen në mënyrë që kufijtë ligjorë për ekspozimin ndaj rrezatimeve të mikrovalëve të mos tejkalohen. Për kompjutera, laptopë dhe tableta, distanca minimale nga pajisja në trup është 20 cm (rreth 8 inç).
Ka shumë rreziqe të mundshme shëndetësore për mirëqenien mendore dhe fizike të lidhura me përdorimin e tepërt të celularëve, veçanërisht IQ i ulët dhe rritja e pahijshme mendore tek fëmijët, mungesa e gjumit, tumoret e trurit dhe sëmundjet psikiatrike janë çështje të nxehta. Deri më sot, studimet në lidhje me rrezatimet e krijuara nga telefonat celularë kanë qenë jokonsistente dhe rezultatet kanë qenë kontradiktore. Këto pajisje celularë tani janë pjesë e jetës sonë të përditshme, por ato mund të përdoren në një mënyrë që është mjaft e sigurt, pika më e rëndësishme është distanca, mbajtja e një telefoni celular disa centimetra larg veshit tonë siguron një mijë herë ulje të rrezikut. Nëse telefoni celular nuk është i fikur, ai gjithmonë rrezaton, kështu që kur nuk përdoret, nuk duhet të mbahet në trup. Vendi më i mirë për të mbajtur një celular është diku larg, si në çantë shpine. Këto pajisje duhet të mbahen larg barkut të një gruaje shtatzënë dhe një nënë nuk duhet të përdorë një celular gjatë ushqyerjes me gji, gjithashtu nuk duhet të vendosen në krevatin e foshnjës. Fëmijët dhe adoleshentët duhet të dinë se si të përdorin telefonat celularë dhe pajisjet në mënyrë të sigurt. Telefonat celularë nuk duhet të lejohen aspak në dhomën e gjumit të fëmijëve.
A mund të shkaktojnë kancer telefonat celularë?
Në fakt, ka baza të forta për të besuar se është vërtet kështu. Shkaku për këtë është radio-frekuenca e fushave elektromagnetike të lëshuara nga pajisjet celulare. Ato kanë një efekt negativ në trupin tonë, veçanërisht në kafkat në rritje të fëmijëve, të vegjëlve dhe adoleshentëve, të cilat mund të shkaktojnë zhvillimin e kancerit të trurit në të ardhmen. Sipas një hulumtimi të fundit të kryer nga Agjencia Ndërkombëtare për Kërkimin mbi Kancerin, përdorimi i tepërt i celularëve mund të çojë në formimin e tumoreve të trurit si glioma dhe neuroma akustike. Para së gjithash, kjo është një çështje për ata të rritur dhe fëmijë që praktikisht janë afër me celularët e tyre.
Qendra kërkimore Pew ka raportuar se 75% e adoleshentëve dhe adoleshentëve të hershëm i mbajnë celularët gjatë gjithë ditës në xhepat e tyre të pantallonave, gjë që është shumë e dëmshme për shëndetin e tyre riprodhues. Djemtë nuk duhet ta mbajnë celularin në xhepat e pantallonave të tyre të përparmë. Ekziston një dëm potencial për spermatozoidet dhe vajzat nuk duhet ta vendosin celularin në veshjet e tyre të brendshme. Ky rekomandim u bazua në një studim rasti të katër grave të reja me një histori të mbajtjes së celularëve të tyre brenda ose pranë veshjeve të tyre të brendshme, dhe të cilat më pas zhvilluan kancer të gjirit. Është qartë se më shumë rrezatime absorbohen me më shumë orë përdorimi, kështu që fëmijët duhet të mësohen të përdorin telefonat e tyre celularë sa më pak të jetë e mundur. Telefonat fiks, Skype dhe shërbimet e telefonit kompjuterik, kur lidhen me internetin me kabllo, nuk lëshojnë rrezatim, prandaj prindërit duhet të inkurajojnë fëmijët e tyre që t’i përdorin ato. Për më tepër, ruterat Wi-Fi në shtëpi duhet të vendosen larg vendit ku njerëzit, veçanërisht fëmijët, kalojnë pjesën më të madhe të kohës.
Shëndeti i mirë është mbi pasurinë, por shumica prej nesh harrojnë shëndetin personal dhe bëhen më të pakujdesshëm për gjendjen mendore dhe fizike të fëmijëve çdo ditë, të shkaktuar nga përdorimi i tepërt i celularëve. Një sondazh i kohëve të fundit zbuloi se 92% e popullsisë botërore ka celularë sot. Ndër të cilat 31% pranojnë se nuk i fikin kurrë celularët. Më shumë se 90% e prindërve u japin fëmijëve celularë, në mënyrë që ata të mund të mbajnë kontakte sa herë që duan. E gjithë kjo jep terren të mjaftueshëm për të folur për varësinë nga celulari, veçanërisht për rreziqet e mundshme të celularëve në shëndetin e fëmijëve.
Pse celularët duhet të jenë një ‘Jo’ e plotë për fëmijët?
Pikat e kontrollit
Përdorimi i tepërt i celularëve ka shumë efekte anësore të këqija në shëndetin e fëmijëve kryesisht dhe shëndetin e të rriturve në përgjithësi. Ne përpiqemi të jemi vazhdimisht të lidhur dhe të disponueshëm. Kjo na bën të ndihemi të lodhur, nervozë dhe pa mendje. Ne mezi kuptojmë se një shkak për lodhjen tonë fshihet në xhepin tonë.
Herë pas here, shumë fëmijë dhe disa të rritur kanë një ndjenjë të rreme se telefoni i tyre celular po vibron në xhepat e tyre kur nuk është. Kjo situatë quhet sindromi i dridhjeve fantazmë të xhepit. Një studim i kryer nga Dr. Michelle Drouin zbuloi se 89% e adoleshentëve kishin përjetuar këtë lloj ndjesie. Kjo lidhet veçanërisht me adoleshentët dhe studentët që kanë një varësi nga mediat sociale. Ata janë më të shqetësuar dhe nervozë. Humbja e një mesazhi me tekst nga ana tjetër ndjehet si një tragjedi e vërtetë për ta. Reduktimi i përdorimit të përgjithshëm të telefonave celularë dhe fikja e dridhjeve të celularëve është një mënyrë e mirë për të luftuar dhe trajtuar këtë sindromë.
Kur i shkruani mesazhe dikujt ose lexoni një artikull në internet, të gjithë shikojmë një ekran të vogël të telefonit tonë celular. Kjo mund të bëjë shumë tendosje në sytë e fëmijëve; ato mund të thahen dhe lëndohen kur ka ndriçim. Përfundimisht, kjo mund të rezultojë në përkeqësim vizual. Për të ruajtur shikimin e qartë, duhet të mbani pajisjen të paktën 12 deri në 16 inç larg nga fytyra.
Ndërsa flasim për celularët dhe shëndetin, ne nuk mund të injorojmë ndikimin e tyre në zakonet e gjumit. Shumica prej nesh, përfshirë edhe fëmijët, mësohemi të vendosim alarmin dhe të vendosim një celular diku jo larg kokës apo edhe nën jastëkun e tyre. Në fakt, është një ide shumë e keqe. Siç është përmendur tashmë, valët elektromagnetike të transmetuara nga një celular janë të dëmshme për trurin, veçanërisht për trurin e fëmijëve. Të kesh një celular në dorë gjithashtu mund të përfundojë me pagjumësi tek fëmijët. Ata do të tundohen ta kontrollojnë atë gjatë natës. Ata nuk do të jenë në gjendje të flenë siç duhet për shkak të dridhjeve dhe tingullit të tij. Kjo mund të shkaktojë mungesë të gjumit, i cili mund të çojë në probleme serioze të shëndetit mendor tek fëmijët nën moshën 19 vjeç.
Një shpinë e shëndetshme është një nga faktorët kryesorë të mirëqenies gjatë moshës në rritje. Kur fëmijët tanë kërrusen mbi një celular për shumicën e orëve të përditshme, ata shkatërrojnë muskujt e qafës dhe të shpinës. Pra, nuk është çudi që ata ndjejnë dhimbjen bezdisëse në këto pjesë. Por prisni, ka më shumë. Dhimbja, tendosja dhe dhembja e muskujve të qafës mund të shkaktojnë një dhimbje koke të fortë për t’i përkeqësuar gjërat. Kështu që përfundimisht, ata do të ndihen si të rrënuar. Për t’i mbajtur fëmijët tanë të shëndetshëm, është koha për të vendosur që ne nuk duhet t’i lejojmë fëmijët tanë të përdorin shumë celularin.
Burimi: https://innohealthmagazine.com/
